Wraz z wdrażaniem systemu Radomskiej Karty Miejskiej - w ramach tego samego projektu - został również wdrożony System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej (SDIP). Jego głównym zadaniem jest informowanie o rzeczywistym czasie przyjazdu autobusu i o ewentualnych zmianach w rozkładach jazdy. System prezentuje komunikaty i informuje pasażerów w autobusach o przebiegu tras - poprzez system głosowych i wizualnych zapowiedzi przystanków. SDIP usprawnił też proces zarządzania pracą autobusów (komunikacji tekstowa).

Urządzenia Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej w Radomiu

MONITORY W AUTOBUSACH

Jednym z najważniejszych elementów Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej są monitory w autobusach komunikacji miejskiej (zainstalowane w przedniej części każdego pojazdu). Dzięki nim pasażerowie mogą dowiedzieć się o przebiegu trasy danej linii oraz występujących na niej przystankach. Na ekranach umieszczane są też inne informacje, na przykład o objazdach. Poniżej przedstawiamy opisy najważniejszych funkcjonalności tegoż elementu Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej.

Monitor jest podzielony na następujące części:
- czerwone pole w lewym górnym rogu ekranu: oznaczenie linii miejskiej, na której jest wykonywany dany kurs;
- granatowy pasek w górnej części ekranu: kierunek jazdy autobusu (nazwa docelowego przystanku końcowego);
- niebieskie pole w prawym górnym rogu ekranu: godzina (po wciśnięciu przycisku STOP zmiana tła na czerwone);
- główna część ekranu: informacje o przystankach, objazdach, możliwościach przesiadek itp. (szczegóły poniżej);
- granatowy pasek w dolnej części ekranu: logo MZDiK oraz informacja o przebiegu trasy (opcjonalnie komunikat).

Wykaz kolejnych przystanków na trasie danej linii jest prezentowany w postaci tak zwanych koralików. Przy każdym punkcie jest podana pełna nazwa przystanku. Korale łączy czarna linia. Jeżeli zaczyna się ona od pierwszego koralika od góry (przykład 1). To oznacza, że jest to pętla, czyli przystanek początkowy. Gdy linia przebiega przez całą wysokość głównej części ekranu (przykład 2) - autobus znajduje się gdzieś pośrodku trasy. Jeżeli natomiast czarna kreska kończy się na ostatnim koraliku na dole (przykład 3) - znaczy to, iż taki przystanek jest ostatnim na trasie tego kursu. Tablica informuje o najbliższym i o sześciu kolejnych przystankach (czyli łącznie o siedmiu). Gdy do końca trasy linii przystanków jest jednak mniej, to koralików systematycznie ubywa (przykład 8).

Koraliki oznaczające przystanki zwykłe są w kolorze czarnym, zaś przystanki warunkowe (na żądanie) - w kolorze białym, z czarną obwódką (przykłady 3 i 9). W przypadku zapowiedzi najbliższego przystanku kolor czarny jest zastąpiony czerwonym. Dotyczy to zarówno przystanków zwykłych, jak też warunkowych, to znaczy na żądanie (przykład 8). O tym, że dany przystanek komunikacji miejskiej funkcjonuje jako warunkowy, informuje dodatkowo skrót (NŻ), będący integralną częścią nazwy (przykłady 3, 8, 9 i 10).

Zapowiedź najbliższego przystanku jest przedstawiana czerwoną czcionką (przykłady 2, 3, 6, 8 i 9). Również pierwszy koralik od góry jest tego samego koloru, chyba że jest to przystanek warunkowy, czyli na żądanie (przykład 8), w którego przypadku koralik ma jedynie czerwoną obwódkę. Zapowiedź wjazdu autobusu na dany przystanek jest natomiast prezentowana białą czcionką na tle czerwonym (przykłady 4, 5 i 10). Nazwa w kontrze dotyczy również postoju pojazdu na przystanku początkowym (przykład 1).

Pod nazwą najbliższego przystanku (lub tego, do którego autobus już dojechał - jeżeli jest w kontrze) jest umieszczony piktogram autobusu i numery linii miejskich (przykłady 1-10). Uwaga! Numery te dotyczą nie tylko tego przystanku, na którym staje autobus linii, jaką jedziemy, ale także wszystkich przystanków znajdujących się w niewielkiej odległości od niego (głównie w obrębie skrzyżowań). Tak jest na przykład obok Dworca Głównego PKP, gdzie podawane są numery linii zatrzymujących się na wszystkich sześciu przystankach komunikacji miejskiej (przykład 5) - dwóch przy ulicy Poniatowskiego, trzech na placu Dworcowym i jednym koło poczty przy ulicy Beliny-Prażmowskiego. Podobnie jest chociażby przy ulicy Szklanej (przykład 10). Zatrzymują się tam tylko autobusy miejskie linii 10 i N2. Wystarczy jednak, że pasażer przejdzie stamtąd na jeden z dwóch pobliskich przystanków Struga / Szklana (znajdujących się w obrębie tego samego skrzyżowania), gdzie ma do wyboru kilka innych linii. Analogicznie w przypadku przystanku stojącego w rejonie sklepu Lidl (przykład 4) podana jest także linia 10, bo można do niej wsiadać na dwóch pobliskich przystankach. Jeśli w jakimś miejscu nie ma możliwości przesiadek, to wyświetla się tylko numer linii, którą jedziemy (przykład 9).

Rozmiar czcionki, którą są wyświetlane nazwy poszczególnych przystanków komunikacji miejskiej, został ustalony w taki sposób, żeby nawet bardzo długie nazwy przystanków zmieściły się na monitorze w całości, bez konieczności ich przewijania (przykład 9).

Na dolnym granatowym pasku jest wyświetlana trasa autobusu. System automatycznie pobiera jedynie nazwy ulic, przy których znajdują się przystanki danej linii. Jeżeli na przykład autobus linii 9 kursuje ulicami Struga, Kelles-Krauza, Malczewskiego, Wałową, Lekarską, Tochtermana i Traugutta, to na pasku trasa wyświetla się w następującej postaci: Struga - Malczewskiego - Lekarska - Traugutta (przykład 4). Pasażer wie wtedy, że dany autobus nie zatrzymuje się nigdzie przy ulicach Kelles-Krauza, Wałowej oraz Tochtermana. Trasa linii wyświetla się od miejsca, w którym znajduje się w danej chwili autobus (przykłady 1, 3, 4, 8 i 9) do końca trasy. Na pasku nie pokazują się nazwy takich ulic, przy których wszystkie przystanki na danym odcinku trasy zostały już minięte.

Po naciśnięciu przez pasażera przycisku STOP, napis takiej treści powinien pojawić się na kilkanaście sekund w miejscu godziny, czyli w prawym górnym rogu monitora. Tło tego elementu grafiki zmienia się wówczas z niebieskiego na czerwone (przykład 8).

W przypadku zaplanowanych objazdów (najczęściej długotrwałych) informacje o nich też są podawane na monitorze. Obok nazwy przystanku docelowego na górnym pasku pojawia się żółty dopisek: "- trasa zmieniona" (przykłady 6 i 7). Nazwy przystanków na trasie objazdu są wyświetlane na żółtym tle (lub żółtą czcionką na czerwonym tle, gdy pojazd dojeżdża już do takiego przystanku). Również nazwy ulic na objeździe w trasie podanej na dolnym granatowym pasku mają kolor żółty. Po powrocie autobusu na stały odcinek trasy danej linii wszystkie opisywane powyżej żółte elementy znikają z monitora. Oznacza to, że objazd został już minięty.

Dzięki monitorom w autobusach możemy również informować pasażerów o najważniejszych zmianach w komunikacji miejskiej w Radomiu albo o niespodziewanych utrudnieniach, skutkujących na przykład czasowymi objazdami. Komunikaty takie pokazują się na dolnym granatowym pasku ekranu (przykład 10). Z tego powodu w tym czasie nie jest na nim wyświetlany przebieg trasy linii.
 

Przykłady wyświetlania informacji na monitorach w autobusach

TABLICE PRZY PRZYSTANKACH

Jednym z istotnych elementów Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej są również tablice przy przystankach, informujące oczekujących pasażerów o przewidywanych rzeczywistych czasach przyjazdów autobusów komunikacji miejskiej. W zależności od wysokości danej tablicy, podawane są na niej informacje o pięciu albo ośmiu najbliższych kursach (liczba ta może zmniejszyć się o jeden, jeżeli w pierwszej linijce od dołu będzie wyświetlany komunikat dotyczący bieżących zmian w funkcjonowaniu komunikacji).

W górnej części tablicy (nad nazwą przystanku) jest wyświetlany aktualny czas. Informacje o przyjazdach autobusów są podane w trzech kolumnach. W kolumnie po lewej stronie są umieszczone numery linii, w kolumnie środkowej - nazwy pętli, do których jadą poszczególne autobusy, natomiast w kolumnie po prawej stronie - przewidywane czasy przyjazdów tychże autobusów miejskich.

Informacje o przyjazdach autobusów na dany przystanek są podawane w minutach. Jeżeli jednak do przewidywanego momentu pojawienia się pojazdu jest więcej niż 30 minut, to wyświetlana jest rozkładowa godzina odjazdu. Dopiero gdy czas oczekiwania skróci się do około pół godziny, odliczanie będzie następowało już w minutach. Przyjazd autobusu na przystanek sygnalizowany jest informacją: "<1min" (mniej niż jedna minuta). Powinna ona pojawiać się w momencie, kiedy autobus jest już około 100-200 metrów przed danym przystankiem (albo niebawem po ruszeniu z poprzedniego przystanku, jeżeli jest on w niewielkiej odległości od tego, na którym czekamy). Migająca informacja "<1min" powinna zniknąć z tablicy maksymalnie po kilku sekundach od odjazdu autobusu (łącznie z numerem linii i kierunkiem). Możliwe jest, że informacja zniknie przed przyjazdem autobusu. Dzieje się tak, gdy pojazd z przyczyn technicznych nie ma łączności z systemem lub jest niezalogowany - wtedy wyświetla się tylko czas rozkładowy.

Uwaga! Osoby oczekujące na przystankach powinny mieć świadomość, że przewidywany czas przyjazdu autobusu na dany przystanek jest tylko czasem orientacyjnym, który w praktyce może trochę różnić się od rzeczywistego. Wynika to z tego, że czas na tablicach jest wyliczany na podstawie bieżącej lokalizacji danego pojazdu (każdy autobus został wyposażony w nadajnik GPS). Posłużymy się przykładem, aby to wyjaśnić. Załóżmy, że stoimy na przystanku przy ulicy Poniatowskiego (w rejonie Dworca Głównego PKP). Autobus linii 7, na który oczekujemy, jest w tym momencie na ulicy Chrobrego, koło Galerii Słonecznej. System na podstawie odległości między galerią oraz dworcem wylicza, że ten odcinek powinien zostać pokonany w 10 minut (w godzinach wieczornych). Taka informacja jest zatem podana na tablicy przy ulicy Poniatowskiego (jest wówczas na przykład godzina 20:11). Wystarczy jednak, że po drodze autobus trafi na czerwone światła na każdym skrzyżowaniu, a wtedy do dworca przyjedzie nie o 20:21 - jak mogłoby to wynikać z wcześniejszych wyliczeń - lecz dopiero o 20:23. Im jednak pojazd będzie bliżej dworca, tym czas podawany na tablicy będzie bardziej odpowiadał rzeczywistości. Może również zdarzyć się taka sytuacja, że autobus będzie już w zasięgu naszego wzroku, tablica SDIP będzie pokazywać jedną minutę do jego przyjazdu (na podstawie odległości do pokonania), a tymczasem stanie on przed światłami i z tego powodu owa minuta będzie utrzymywać się na tablicy przez kilkadziesiąt sekund dłużej. Podsumowując: system określa czas przyjazdu autobusu na podstawie jego odległości, lecz nie jest w stanie przewidzieć, jakie po drodze będą światła na sygnalizatorach albo gdzie pojawią się niespodziewane utrudnienia. Im krótszy czas do przyjazdu pokazuje tablica, tym taka wskazówka jest bardziej precyzyjna, gdyż autobus znajduje się już bardzo blisko naszego przystanku.

Tablice SDIP znajdują się w pobliżu 68 przystanków w Radomiu - na placu Dworcowym (3 sztuki) oraz przy ulicach: 25 Czerwca (5 sztuk), 1905 Roku (3 sztuki), Limanowskiego (7 sztuk), Poniatowskiego (2 sztuki), Sienkiewicza (1 sztuka), Mickiewicza (1 sztuka), Żeromskiego (4 sztuki), Traugutta (4 sztuki), Malczewskiego (4 sztuki), Słowackiego (2 sztuki), Chrobrego (3 sztuki), Lekarskiej (1 sztuka), Struga (5 sztuk), Okulickiego (2 sztuki), Mieszka I (1 sztuka), Łukasika (1 sztuka), Jana Pawła II (2 sztuki), Żwirki i Wigury (2 sztuki), alei Grzecznarowskiego (3 sztuki), Wierzbickiej (2 sztuki), Sycyńskiej (1 sztuka), Czarnoleskiej (1 sztuka), Zbrowskiego (1 sztuka), Warszawskiej (1 sztuka), Wernera (2 sztuki), Reja (2 sztuki) i Maratońskiej (2 sztuki). System ten ma być rozbudowywany.


Tablica przystankowa Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej